Namazda secdeye giderken dizleri mi, yoksa elleri mi önce yere koymak daha fazîletlidir?

soru

Namazda secdeye giderken dizleri mi, yoksa elleri mi önce yere koymak daha fazîletlidir? Bu konuda rivâyet olunan iki farklı hadisin arası nasıl bulunur?

Âlimlerin iki görüşünden en doğru olanına göre, namaz kılanın secdeye giderken gücü yetiyorsa, önce dizlerini yere koyması sünnettir.Nitekim Vâil b. Hucr-Allah ondan râzı olsun-  hadisi ile bu anlamda gelen diğer hadisler gereği bu görüş, âlimlerin çoğunluğunun görüşüdür.

Ebû Hureyre’nin-Allah ondan râzı olsun- hadisine gelince, bu hadis aslında yukarıdaki hadise aykırı değildir, aksine ona mutâbıktır. Çünkü Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- bu hadiste namaz kılanın, secdeye giderken, devenin yere çökmesi gibi yere çökmesini yasaklamıştır.Bilindiği gibi ellerini dizlerinden önce yere koyan, deveye benzemiş olur.

Fakat hadisin sonundaki: “Ellerini dizlerinden önce yere koysun” sözüne gelince, hadisi rivâyet edenler, hadisteki lafızların yerlerini değiştirmişlerdir.Doğrusu şu şekildedir: “Dizlerini ellerinden önce yere koysun.”

Böylelikle hadislerin arası bulunmuş, adı geçen hadisin son kısmı baş tarafına mutâbık hâle gelmiş ve çelişki ortadan kalkmış olur.

Nitekim büyük âlim İbn-i Kayyim-Allah ona rahmet etsin- de “Zâdul Meâd” adlı kitabında bu konuya dikkat çekmiştir.

Hastalık veya yaşlılık nedeniyle dizlerini önce koyamayan kimsenin, Allah Teâlâ’nın:

{فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ} [سورة التغابن من الآية: 16]

“(Ey mü’minler!) O halde gücünüz yettiği kadarıyla Allah’tan korkun (Allah’tan korkmada güç ve takatinizi harcayın).”[1] 

Emri ve Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-’in:

(( ماَ نَهَيْتُكُمْ عَنْهُ فاجتنبوه، وَمَا أَمَرْتُكُمْ بِهِ فَأْتوُا مِنْهُ ماَ اسْتَطَعْتُمْ )) [ متفق عليه ]

“Size bir şeyi emrettiğim zaman, gücünüz yettiğince onu yerine getirin.”[2]

Hadisi gereği, ellerini dizlerinden önce yere koymasında hiçbir sakınca yoktur.

Başarı, Allah’tandır.

@  @  @  @  @

[2] Buhârî ve Müslim